علی سمرقندیبهاءالدین سمرقندی، علی بن محمدّبن اسماعیل مشهور به اِسبیجابی، فقیه حنفی و شیخ الاسلام سمرقند است. ۱ - مشخصاتدر ۴۵۴ در اسبیجاب، شهری میان تاشکند و سیرام ، به دنیا آمد و در سمرقند ساکن شد. [۱]
احمدبن مصطفی طاش کبری زاده، کتاب مفتاح السّعادة و مصباح السیادة، ج۲، ص۱۴۰ـ۱۴۱، ج ۲، حیدرآباددکن ۱۴۰۰/۱۹۸۰.
[۲]
عبدالقادربن محمد قرشی حنفی مصری، الجواهر المضیئة فی طبقات الحنفیة، ج۱، ص۳۷۰ـ۳۷۱، حیدرآباددکن ۱۳۳۲.
[۳]
اسماعیل بغدادی، هدیة العارفین، ج۱، ستون ۶۹۷، ج ۱، در حاجی خلیفه، کشف الظنون، ج ۵، بیروت ۱۴۱۰/۱۹۹۰.
در ماوراءالنهر آن روزگار، کسی مانند او، به تبلیغ و حفظ مذهب حنفی همّت نمی‌گماشت. وی همواره به تحصیل و تدریس می‌پرداخت و شاگردان بسیاری داشت، از جمله سمعانی ، که از او اجازه نامه داشت برهان الدین بخاری مرغینانی (متوفی ۵۹۳) معروف به صاحب هدایه نیز از دورانی که نزد او درس خوانده به نیکی یاد کرده و گفته است که او مرا برای افتاء به‌طور مطلق شایسته می‌دانست و نامه ای طولانی هم در این باره نوشته بود، ولی من موفق به گرفتن اجازه فتوا از او نشدم. [۴]
عبدالقادربن محمد قرشی حنفی مصری، الجواهر المضیئة فی طبقات الحنفیة، ج۱، ص۳۷۱، حیدرآباددکن ۱۳۳۲.
[۵]
ابن قطلوبغا، تاج التّراجم فی طبقات الحنفیة، ج۱، ص۴۴ـ ۴۵، بغداد ۱۹۶۲.
۲ - درگذشتوی در ۵۳۵ در سمرقند از دنیا رفت. ۳ - تالیفاتاز جمله تألیفات اوست: الفتاوی؛ کتاب الزّاد؛ شرح مختصر الطّحاوی فی فروع الحنفیّة تألیف امام ابی جعفر احمدبن محمد طحاوی حنفی (متوفی ۳۲۱). [۶]
عمررضا کحاله، معجم المؤلفین، ج۷، ص۱۸۳، دمشق ۱۹۵۷ـ۱۹۶۱، چاپ افست بیروت
[۷]
مصطفی بن عبدالله حاجی خلیفه، کشف الظنون، ج۲، ستون ۱۶۲۷، بیروت ۱۴۱۰/۱۹۹۰.
[۸]
اسماعیل بغدادی، هدیة العارفین، ج۱، ستون ۶۹۷، ج ۱، در حاجی خلیفه، کشف الظنون، ج ۵، بیروت ۱۴۱۰/۱۹۹۰.
۴ - فهرست منابع(۱) ابن قطلوبغا، تاج التّراجم فی طبقات الحنفیة، بغداد ۱۹۶۲. (۲) اسماعیل بغدادی، هدیة العارفین، ج ۱، در حاجی خلیفه، کشف الظنون، ج ۵، بیروت ۱۴۱۰/۱۹۹۰. (۳) مصطفی بن عبدالله حاجی خلیفه، کشف الظنون، بیروت ۱۴۱۰/۱۹۹۰. (۴) احمدبن مصطفی طاش کبری زاده، کتاب مفتاح السّعادة و مصباح السیادة، ج ۲، حیدرآباددکن ۱۴۰۰/۱۹۸۰. (۵) عبدالقادربن محمد قرشی حنفی مصری، الجواهر المضیئة فی طبقات الحنفیة، حیدرآباددکن ۱۳۳۲. (۶) عمررضا کحاله، معجم المؤلفین، دمشق ۱۹۵۷ـ۱۹۶۱، چاپ افست بیروت (بی تا). ۵ - پانویس
۶ - منبعدانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «بهاءالدین سمرقندی»، شماره۲۱۵۳. |